Projekt badawczy Polska-Namibia 2010

Uczynię to jutro. Jakość będzie marna, bo to kopia z kopii. Tytuł:"Prauster Anzeiger. Publikationsorgan der Gemeinde Praust". Do etgo był "Beilage zum Prauster Anzeiger". Zdjęcie filii (?) redakcji w Pruszczu można znaleźć u Ciarkowskiego w albumie. Była naprzeciw "Zodiaka" dawnej piekarni".

Załączam skany jednego z numerów rocznika 1921 wraz z dodatkiem oraz zdjęcie lokalnej redakcji przy ul. Gdańskiej (zdjęcie opublikowane w albumie Ammbros - Zezuli i Ciarkowskiego, Pierwszy był Pruszcz). Jest to tylko strona tytułowa.
Po lewej stronie widoczna jest redakcja. Po wojnie był tam m.in. sklep kosmetyczny, a wcześniej prowadził działalność krawiec Szanejko.
Dane dotyczące gazety:
Ukazywała się od 1914 roku do 1939 (?). Tytuł: "Prauster Anzeiger. Publikationsorgan der Gemeinde Praust. Amtsblatt der Gemeinden Oliva und Praust". Do tego był dodatek: "Beilage zum Prauster Anzeiger". Siedziba redakcji, spedycji i wydawnictwa: Oliwa ul. Sopocka 76 (Zoppoterstr.). Druk i wydawnictwo - Paul Beneke. Redaktorem odpowiedzialnym za wydawnictwo był Fritz Hermann z Oliwy. Ukazywała się ona codziennie po południu poza niedzielami. Zawierała ona na 5 stronach bardzo dużo reklam pochodzących z obu gmin i Gdańska.

Dzisiaj odnalazłem bardzo ciekawą informację, że "Prauster Anzeiger" miał i drugą nazwę (pierwotną) - "Anzeiger fur Praust, Ohra und Umgegend". Taka nazwa widnieje na zdjęciu przedstawiającym Danzigerstrasse i dom towarowy Winterfelda z 1915 roku. Wydaje się, że gazeta ukazywała się od co najmniej 1913 roku, Wynika to z tego, iż w 1913 roku wydano kronikę Pruszcza Hoffmanna i w gazecie zamieszczono jednocześnie recenzję:
Chronik des Dorfes Praust, Kr. Danziger Höhe : Samml. der u. d. T.: "Aus vergangenen Tagen" im "Anzeiger für Praust, Ohra u. Umgegend" ersch. Aufsätze nach amtl. Quellen. Dokonana kwerenda ukazała, iż numer tej gazety wraz z recenzją można odnaleźć w USA np. na Harvardzie.

Muszę przyznać, że gazeta ta i jej historia sprawia bardzo dużo problemów. Posiadana przeze mnie kopia "Prauster Anzeiger" datowana jest jako 8. Jahrgang. W ten sposób winna zacząć ukazywać się od 1914 roku. Jednak jeśli jej poprzedniczką był "Anzeiger fur Praust, Ohra und Umgegend", w którym ukazała się w 1913 roku wzmianka o kronice Hoffmanna, to "Prauster Anzeiger" powinien być datowany jako 9. Jahrgang. Dużo problemów sprawiają też powiązania gminy Praust i Oliva, dla których pismo to było wspólnym. A najciekawsze z tego jest to, że nie można ustalić, w którym miejscu mieściła się siedziba oliwskiej redakcji - ulica Zoppoterstrasse jest dla mieszkańców Oliwy nieznana i nie figuruje w żadnych spisach. Również ziomale nic nie potrafią ustalić. A moze to były dwa odrębne pisma?

Chciałbym powrócić do tematu kina. Z informacji uzyskanych z "Beilage zum Prauster Anzeiger" wynika, że hotel Kucksa był centrum towarzyskim Pruszcza. Tu w poniedziałek w dniu 19 grudnia 1921 roku o godzinie 17 odbyły się wybory zarządu i zebranie członków Towarzystwa Powiatu Danziger Hoehe partii o nazwie D.N.B., Szefem był Michaelis. Czy ktoś wie, co oznacza ten skrót? Znalazłem też informację (zarządzenie zarządu gminy Oliwa)o taryfie dotyczącej opłat korzystania z transportu chorych w Pruszczu. Czy ktoś potrafi wyjaśnić urzędowe związki Pruszcza z Oliwą m.in. Amtsblatt.

Dostalem list mailowy od jednego kolegi z Niemiec,ktoremu przekazalem co stalo sie pozniej z budynkiem przy WĂźrfelstr.7,dzieki Doldarowi.Tam mieszkali jego dziadkowie z jego ojcem.Pomoglem takze juz wczesniej znalezc dziadka przez ksiazke"Historia Pruszcza do 1989"przypadkowe zgranie nazwiska i imienia.I co najwazniejsze wszystko sie zgadzalo.Ale nie o to chodzi,o to co pisze o ogole naszych pisarzy.
"Hallo Irek...............
i dalej..
Gdy wy cos znajdziecie to naprawde jest dobre.Twoi przyjaciele zagladaja do archiwow, czy?Prosze, powiedz im ze super robote robia.Tyle poswiecenia w kazdym detalu.I wierze takze, ze wy to wszystko calkowicie objektywnie chcecie zrobic.Nie znam polskiego,szkoda.Czytam przez Google-tlumacza,ale tez rozumie malo.Ciesze sie ze tam jest bardzo duzo zdjec.Czasami zdjecia mowia wiecej niz slowa.Sa scany np.Prauster Anzeiger,ktore sa lepiej czytelne?I skad macie to wszystko?Lezy to wszystko w Archiwach,czy ludzie to przetrzymali?
Duze dzieki dla wszystkich.
Pozdr.Michael"
No nasze forum zasluguje na uznanie.Ta osoba jest wpisana u nas na forum i codziennie go odwiedza.Poogladac zdjecia.


PS.Oczywiscie,duze podziekowania dla naszych dociekliwych hobby-historykow i fotografow.Dociekliwosci i ustalanie miejsca dawnego, porownujac go z dzisiejszym.

Ja też bym chciał być mądry i to pojąć. Już wielokrotnie zadawałem to pytanie na forach gdańskch, który Ty zadałeś teraz, ale nikt nie potrafił odpowiedzieć. Właśnie co Praust poza nie tylko Oliwą miał wspólnego z Orunią? Pytania te wynikły z tego, że i w Pruszczu, i w Oliwie wydawano tę samą lokalną gazetę "Prauster Anzeiger. Publikationsorgan der Gemeinde Praust. Amtsblatt der Gemeinde Oliva und Praust". Wcześniej pismo nosiło tytuł: "Anzeiger fur Praust, Ohra und Umegegnd". W piśmie tym publikowano m.in. rozporządzenia urzędowe władz lokalnych.

Banki we wsi Praust w okresie Freie Stadt Danzig

Z dostępnych informacji wynika, że we wsi w ówczesnym czasie funkcjonowały w bliskim sąsiedztwie dwa banki (instytucje kredytowe), a mianowicie: kasa oszczędnościowa Sparkasse des Kreises Danzig - Land powstała z fuzji Sparkasse des Kreises Danziger Niederung i Sparkasse des Kreises Danziger Hoehe (obecnej we wsi Praust przy Am Markt 2 już w 1921 roku, co widać na reklamie zamieszczonej w orędowniku gminnym "Prauster Anzeiger") . Wcześniej nosiła nazwę Spar- und Darlehenskasse des Danziger Beamtenvereins eGmbH. Miała ona swą siedzibę w Gdańsku przy Theaterplatz 22 i filie w Pruszczu i Pszczółkach. Drugą instytucją kredytową umiejscowioną we wsi Praust przy Am Markt 9 była kasa oszczędnościowo - pożyczkowa Prauster Spar- und Darlehenskassen (jeden z licznych ówcześnie wiejskich banków podległych naczelnej organizacji Raiffeisenverband z siedzibą w Gdańsku przy Krebsmarkt 7/8). Te obie instytucje kredytowe można przyrównać w ich celach i działaniu do współczesnych banków spółdzielczych obecnych niemal w każdej wsi i mieście.
źródło: K. Remuss, Danziger Kreditinstitute, "Unser Danzig" 1952, Nr 6, S. 8.

Chyba na Chopina nie mogło być granicy, gdyż ze zdjęć wynika, iż lazaret Wiedemanna i znajdujący się naprzeciwko hotel mieścił się na ul. Tczewskiej. A według Fenixa winno być odwrotnie. Widzimy, że redakcja "Prauster Anzeiger" mieściła się na Gdańskiej, a Wiedemanns Stiftung na Tczewskiej. A może przechczono Dirschauerstr. na Danzigerstr.? Co na to Irek?

Ja napisałem, że Wiedemanns Stiftung i Prauster Hof był na Dirschauer-str, co widać na zdjęciu u Katinsa. Natomiast redakcja "Prauster Anzeiger" znajdowała się na Dnazigerstr. (naprzeciw późniejszej piekarni i "Zodiaka"), co widać na zdjęciu przedstawiającym akcję gaszenia pożaru i redakcję. Coś tu nie pasuje i jest jakaś nielogiczność. Ulica Gdańska winna być późniejszą niż Tczewska.

Dirschauerstr.

Po analizie Kroniki i Telefonbucha z 1942 roku mozna dojsc do wniosku ze numeracja domow na tej ulicy przebiegala od poludnia na polnoc ,az do Marktu.Przyklad:Gutshof Wiens mial Nr.14 a na polaczeniu Wojska Polskiego z Grunwaldzka stala Gaststätte Falk i posiadala Nr. 13.To budynek przy OZ musial miec wysoki numer i naprawdopodniej byla to piekarnia Franza Kordatzkiego Nr.36 (Zodiak?)



Z drugiej strony znajdowal sie przez W.Hoffmanna tzw."Paartopf", bo w zarysie by tak wygladal jego adres: Dirschauerstr.24?



Drukarnia "Prauster Anzeiger" Maxa Gawlowskiego i wczesniej Kaufhaus Winterfelda tez byla na Dirschauerstr. Ktos podaje bledne adresy zobacz Homepage pana K.

Przykro mi bardzo, ale ja dalej nic nie rozumiem z tego układu ulic. Jeśli zrozumiałem dobrze to, Dirschauerstrasse zaczynała się od przejazdu kolejowego (Richtung Karthaus - Lauenburg), ciągnęła obok dworu Wiensa do obecnej ul. Mickiewicza i mostku cmentarnego. Tu przechodziła w Lindenstrasse, na której za mostkiem cmentarnym po lewej stronie był sklep Pohlów, mostek i gospoda Willera, weterynarz i gospoda oraz rozlewnia piwa i lodownia Stanitzkego. Po prawej stronie za skrzyżowaniem z ul. Mickiewicza był kowal Schwertfeger, dalej ogrodnictwo Zindela, rzeźnia Kollenta, sklep nabiałowy Schwarza. Po lewej stronie ulica przechodziła w Dirschauerstrasse począwszy od gospody i lodowni oraz rozlewni Stanitzkiego, sklepu z materiałami piśmiennymi Tornowa i sklepu z częściami rowerowymi Bocka, domu towarowego Winterfelda i drukarni oraz redakcji "Anzeiger fuer Praust..." . Po prawej stronie Dirschauestrasse była apteka Beckmanna i ślusarnia Jahra, dom doktora Moebiusa, budynek pełniący przed wojną i po wojnie rolę piekarni (Franz Kordatzki) i później restauracji "Zodiak" i po lewej w kierunku Gdańska "Prauster Hof" kontynuował Dirschauerstrasse ciągnącą się do skrzyżowania z mostem Rathkego i Bahnhofstrasse. Za skrzyżowaniem na rozdrożu był Markt, a na jego przedłużeniu Fleischerstrasse (Putzig Winkel), a na lewo Danzigerstrasse. Czy tak było?