Projekt badawczy Polska-Namibia 2010

[IMG]http://members.lycos.co.uk/remyleblau/gfx/koncept6qe.jpg[/IMG]



Doszedłem do wniosku że pokażę coś innego... Jeśli się mi uda zmieścić w czasie, to finałem mojej pracy będzie tryptyk - lewe skrzydło prezentować będzie noc, śmierć, anihilacje prawe zaś - życie, wiosne, radość, płodność (co ma związek z bóstwem wiosny i śmierci z centrum przedstawienia).

Skrzydła wykonam w klimacie witrażu ew. gotyckiego malarstwa polskiego (np opłakiwanie z Chomranic)

Śmierć jest nieodłącznym atrybutem ludzkiej egzystencji. Każdy z nas ma świadomość, że przyjdzie dzień, kiedy nastąpi kres jego życie. Spotyka nas doświadczenie śmierci bliskiej osoby. Od wieków ludzie zadawali sobie pytanie, czym jest śmierć i co się
z nimi stanie jak ona nastąpi. Dowodem na zainteresowanie tym tematem są starożytne mity, które ukazywały różne wizje ludzkiego bytowania w zaświatach. Temat ten podejmowali również filozofowie. Ich rozważania miały na celu dodać ludziom otuchy, gdyż wiadomo, że najwięcej obaw budzi to, co nieznane. Stąd tak liczne filozoficzne i religijne teorie dotyczące śmierci ewentualnej kontynuacji istnienia po tym, jak ona nastąpi. Epikur, starożytny filozof, zaliczył śmierć do czterech największych lęków trapiących człowieka. Uważał jednak, że faktycznie ona nie istnieje, gdyż dopóki żyjemy, nie możemy jej bezpośrednio doświadczyć, gdy natomiast ona przyjdzie, my przestaniemy istnieć.
Teocentryczny charakter średniowiecza, nastawienie na osiągnięcie szczęścia w raju, nie
w życiu doczesnym sprawiły, że śmierć stała się w tej epoce jednym z głównych zagadnień podejmowanych przez teologów, filozofów
i artystów. Dowodem na to jest słynna średniowieczna sentencja ‟memento mori” – ‟pamiętaj, że umrzesz”. Słowa te miały przypominać, że życie ziemskie jest tylko etapem przejściowym, z którego trzeba będzie się rozliczyć przed Bogiem. W literaturze i sztukach plastycznych zainteresowania tematyką eschatologiczną (dotyczącą spraw ostatecznych) zaowocowało pojawieniem się motywu ‟dance macabre” – ‟tańca śmierci”.
‟Taniec śmierci” przedstawiany był w następujący sposób: upersonifikowana śmierć, mająca postać szkieletu z kosą lub rozkładających się zwłok ludzkich (‟Rozmowa Mistrza Polikarpa ze śmierciąĂ˘Â€Â) prowadzi korowód, w którym podążają przedstawiciele różnych stanów społecznych, płci, o różnym majątku i wykształceniu. Obraz ten symbolizuje równość wszystkich ludzi wobec śmierci (egalitaryzm). Śmierć jest wszechwładna, nikt nie jest
w stanie jej uniknąć. Wobec niej wszystkie ziemskie podziały na mądrych głupich, biednych
i bogatych, duchownych i chłopów przestają mieć znaczenie. Liczy się tylko postępowanie.
W sztuce średniowiecznej funkcjonowało kilka wizerunków śmierci. Najbardziej powszechny to wspomniany wcześniej szkielet z kosą, bądź łukiem i strzałą. Niekiedy był to rozkładający się trup. Postać ta mogła jechać na wozie ciągnionym przez woły, ewentualnie wierzchem na krowie. Inny wizerunek, o biblijnym rodowodzie to jeździec apokaliptyczny, który pędzi po stosach trupów.
Wczesne tańce śmierci przedstawiają koło taneczne, w którym żwawe i rozradowane trupy tańczą z przestraszonymi ludźmi. Występuje tu kontrast między żywym i umarłym. Człowiek tańczy z trupem, tym, co pozostanie w przyszłości po jego ciele, sobą samym, takim, jakim się niebawem stanie. Później krąg taneczny rozpada się na pojedyncze pary. Trup jest personifikacją śmierci, niszczącej siły działającej intencjonalnie. Sceny są silnie zindywidualizowane, co podkreśla ich osobisty charakter. Tak też przedstawia swój Taniec Śmierci Hans Holbein
Zanim pojawił się motyw dance macabre, sztuka stworzyła inne wyobrażenia ukazujące kres ludzkiego życia. Z XIII wieku pochodzi przypowieść o trzech zmarłych
i trzech żywych. Trzech młodzieńców pochodzących z rodzin szlacheckich spotyka trzech zmarłych, którzy opowiadają o swoim życiu, kiedy to byli ważnymi osobistościami. Teraz jednak ich wielkość przeminęła, nie ma już znaczenia. Wymowa przypowieści jest taka sama jak w przypadku motywu tańca śmierci. Głosi znikomość ziemskich wartości w obliczu śmierci.
Motyw dance macabre narodził się najprawdopodobniej we Francji. Nie wiemy czy obraz ten pojawił się najpierw w sztukach plastycznych czy w przedstawieniach teatralnych,
a dopiero później został uwieczniony przez artystów malarzy. Naukowcy mają w tej kwestii różne opinie. Emil Mele uważał, iż motywy obecne w sztukach plastycznych były w XV wieku zapożyczane z dramatu, z widowisk teatralnych. Teza ta nie została udowodniona, jednak w przypadku dance macabre hipoteza ta wydaje się bardzo prawdopodobna
i inscenizacja śmiertelnego korowodu wyprzedza uwiecznienie go na obrazie. Jedno jest pewne: taniec śmierci był i przedstawiany i ukazywany w drzeworycie.
W 1449 roku Burgundzki książę zorganizował inscenizację motywu w swoim pałacu w Brugge. Przedstawienie musiało być bardzo widowiskowe i wstrząsające, zwłaszcza, że, średniowieczny portret śmierci był odrażający.
Najbardziej popularne w średniowieczu przedstawieniem tańca śmierci pochodzi
z 1424 roku i znajdowało się na malowidle ściennym w krużgankach Cmentarza Niewiniątek w Paryżu. Dzieło to zaginęło w XVII wieku podczas zawalenia się krużganka. W 1485 paryski drukarz Guyot Marchant ozdobił wydanie ‟La Danse macabre” drzeworytami wzorowanymi na tymże przedstawieniu. Pod ściennymi malowidłami umieszczone były sentencje pochodzące prawdopodobnie z poematu Jana le Fevre'a. Proste figury i łatwe, acz bardzo wymowne wiersze tworzyły niepowtarzalną całość, która z pewnością wstrząsała oglądających dzieło wiernych. Było to kolejne przypomnienie sentencji memento mori. Średniowiecze bardzo dbało, by ludzkość nie zapędziła się za mocno w zdobywanie doczesnych dóbr i nie zapomniała o tym, co ją nieuchronnie czeka.
Wyobrażenie śmierci zawsze budziło grozę – reakcja ta jest wpisana w ludzką naturę. Religia wykorzystywała to uczucie do prawienia nauk moralnych. Świadomość godnego, uczciwego życia zmniejszała ten strach. Po śmieci oczekiwano szczęścia większego niż na ziemi. Taka idea przedstawiona jest
w moralizatorsko – dydaktycznym dialogu, zawierającym literacki wizerunek śmierci – ‟Rozmowie Mistrza Polikarpa ze śmierciąĂ˘Â€Â. Śmierć przedstawiona w tym utworze ma postać rozkładającego się ciała kobiety, jest odrażająca. Mistrzowi Polikarpowi mówi
o tym, że jest wszechwładna i że tylko dobrze postępujący ludzie mogą się jej nie bać.

:lol: